Restoran ve kafelerdeki bahşiş sorunu
Kafe, restoran, bar gibi işletmeler de servis ücreti nedeniyle farkında olmadan cezalı vergi hatta hapis cezası gibi ağır yaptırımlarla karşılaşmamak için dikkat etmeli. Vergi hukuku uzmanı Avukat Burak Aslanpınar’ın okurlarımın soruları ışığındaki değerlendirmeleri şöyle:
MENÜDE YAZMALI
Kafe, restoran, bar gibi yeme içme ağırlıklı satış yapan yerlerde masalara sunulan hizmet ve garsonların servisi için müşteri gönlünden koparsa yiyecek ve içecek hesabına ek olarak bahşiş bırakabilir. Burada bir zorlama veya bahşişin oranı ya da tutarı bakımından bir belirleme bulunmuyor. Bazı işletmeler ise bu hizmetlerin karşılığını yemek tutarının belli bir yüzdesiyle doğrudan hesaba yazarak tahsil ediyor. İşletmeye göre değişen ve yüzde 10, 13, 15 hatta 20’yi bulabilen bu bedelin karşılığı servis bedeli, servis ücreti gibi adlar altında olabiliyor. Bu adlar altında müşteriden ücret alınması, usule uyulması halinde kanuna aykırı değil. Servis ücreti alınacaksa mutlaka bu durumun önceden müşterinin yani tüketicinin zahmetsizce fark edebileceği şekilde belirtilmiş olması gerekiyor.
GÖRÜLÜR OLMALI
Masaya bırakılan, işletmenin girişinde bulunan mönülerde servis ücreti alınacağının ve oranının kolayca fark edilebilir, gözden kaçmayacak şekilde belirtilmesi bu bakımdan önemli. Salgın döneminde hayatımızın bir parçası haline gelen “QR kod” okutularak akıllı telefonlarla görüntülenen mönülerde de bu açıklamaya yer verilmesi hatta kodun okutulduğu yerde ayrıca yazıyla belirtilmesinde fayda var. Aksi takdirde müşteri, gerekli bilgilendirmenin yapılmadığından bahisle bedeli ödemekten kaçınabilir.
TÜKETİCİ HUKUKU KAPSAMINDA
Servis bedelinin müşteriden alınıp alınamayacağı meselesi tüketici hukuku ile ilgili. Ama bu bedel dolayısıyla ortaya çıkan ve pek farkında olunmayan önemli ve tehlikeli konu vergi hukuku kapsamında. Öncelikle alınan bu bedeli işletme tahsil ettiği için vergisel yükümlülükler işletme nezdinde doğuyor. Ancak garsonlara dağıtılan kısım için ayrıca “ücret” kapsamında gelir vergisi stopajı (kesintisi) yapılması gerekiyor.
VERGİSEL AÇIDAN NEDEN ÖNEMLİ
Meselenin vergisel açıdan önemli kısmı KDV bakımından meydana geliyor. Şu anda yiyecek, içecek tüketilen yerlerde uygulanan 3 ayrı KDV oranı var; yüzde 1, 10 ve 20. Burada önemli bir başka ayrıntı, ‘hizmet’in genel KDV oranının yüzde 20 olması. Bu çerçevede, vergi idaresinin görüşüne göre, özellikle alkollü içecek gibi yüzde 20 oranında KDV’ye tabi ürünler satan yerlerde servis ücreti, kuver gibi adlarla verilen hizmetler karşılığındaki bedelin yüzde 20 KDV’ye tabii olması gerekiyor. Servis ücretini müşteriden hesapla birlikte tahsil eden yerlerde yapılan ve vergi incelemesinde eleştirilen yanlışlardan ilki bu bedeli faturada ayrıca göstermemek. KDV oranında farklılık varsa kayba uğrayan vergi farkı faiziyle ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte talep edilir.
HAPİS CEZASI BİLE VAR
Vergi ziyaı cezası kayba uğratılan verginin 1 katı tutarında kesiliyor. Ancak vergi kaçakçılığı oluşturan bir fiil söz konusuysa 3 kat vergi ziyaı cezası ve 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezası gibi çok ağır bir sonuca neden olabilir.
SORUMLU İŞLETMECİ Mİ GARSON MU
Riskler ve yaptırımlar öncelikle işletme sahibini yani şahıs mükellefiyeti varsa ilgili şahsı, şirket varsa şirketin kanuni temsilcisini ilgilendiriyor. Çünkü vergi mükellefiyeti bakımından sorumlu kişiler onlar. Diğer taraftan garson veya fişi/faturayı kesen kişi hatta belgeyi kullanan hakkında işlem yapılması olasılığı düşük de olsa mevcut.”
BAHŞİŞ HESABA EKLENİR Mİ
“Sık karşılaşılan ve vergi incelemesinde eleştirilmesi mümkün bir başka durum da aslında servis ücreti almayan yerlerde garsona verilecek bahşişin hesaba dahil edilmesi. Müşteri “Nakitim yok bahşişi hesaba ekle lütfen” diye garsona kredi kartını uzattığında çekilen bedelin tamamı yemek olarak fişte/faturada görünebiliyor. Burada da vergi kaybı olması halinde vergi, faizi ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte istenir. Bu uygulamalar ayrıca işletmenin gelir veya kurumlar vergisi bakımından matrahını da etkileyebileceğinden bu vergiler bakımından da yaptırım söz konusu olabilir.”
patronlardunyasi.com
